Ikona Trójcy Świętej
W ołtarzu głównym kaplicy parafialnej p.w. Trójcy Świętej jest kopia ikony, odpowiadająca wezwaniu parafii, zwana przez znawców "ikoną nad ikonami" - "Trójca Święta" Andrieja Rublowa. Jej twórca, ogłoszony przed kilkudziesięciu laty świętym, był niewątpliwie największym staroruskim malarzem, żyjącym na przełomie XIV i XV wieku. Według podań i zapisów, był mnichem, który we wszystkim, co robił, szukał nade wszystko chwały Boga.
Źródłem inspiracji była dla artysty biblijna scena z życia Abrahama „Pan ukazał się Abrahamowi pod dębami Mamre, gdy ten siedział u wejścia do namiotu (…)Abraham dostrzegł trzech ludzi naprzeciw siebie” (Rdz.18, 1-2)
Chrześcijańska nauka i tradycja odczytała to, jako ukazanie się Boga w Trójcy jedynego.
Rublow nie był pierwszym malarzem Trójcy Świętej. Poszukiwania sposobu, w jaki można przedstawić jej tajemnicę, trwały od dawna. Motyw trzech aniołów, którzy przybyli w gościnę do Abrahama, też nie jest oryginalnym pomysłem Rublowa — znany był w sztuce wcześniej. Ale Rublow wyraził prawdę o Trójcy Świętej w sposób najbardziej subtelny. Na jego ikonie nie ma już ani Abrahama, ani Sary. Cała treść teologiczna zdarzenia została zawarta w ikonie trzech Aniołów
Środkowy Anioł jest symbolem Syna Bożego. Jego szaty to czerwona suknia i niebieski płaszcz. Kolor niebieski symbolizuje człowieczeństwo. Jest to kolor najintensywniejszy. Widać go również u Anioła siedzącego po prawej stronie ikony, symbolizującego Ducha Świętego, i u Anioła po lewej stronie, czyli u Boga Ojca. Kolor czerwony, kolor tuniki Syna Bożego, oznacza Bóstwo. Prawa ręka Chrystusa jest bardzo duża — większa i mocniejsza niż wymagałby tego realizm. To niejako prawica Boża podtrzymująca człowieka. Dwa palce dłoni symbolizują dwie natury Chrystusa i wskazują na kielich, czyli na ofiarę eucharystyczną.
Chrystus pochylony jest w stronę Ojca, który znajduje się z lewej strony ikony. To początek i źródło wszystkiego. Jego szata jest złota, świetlista — to kolor oznaczający świętość Boga i Jego wierność. Ale pośrodku, w miejscu, gdzie znajduje się serce, Bóg Ojciec ma kolor niebieski. Komentatorzy interpretują to w ten sposób, że nosi w swoim sercu stworzenie człowieka.
Wreszcie ostatni, prawy Anioł symbolizujący Ducha Świętego ma niebieską tunikę i złoto-zieloną szatę na wierzchu. Zieleń oznacza stworzenie. Duch Święty, który unosił się nad ziemią i nad wodami od pierwszej chwili istnienia świata, niejako dopełnia stworzenia. On też całą swoją osoba wskazuje na postać Chrystusa.
Żadna z postaci nie siedzi prosto, każda się pochyla. Syn w stronę Ojca, Ojciec w stronę Syna i Ducha Świętego, a Duch w kierunku Ojca i Syna. W ten sposób postacie tworzą pewien krąg. Krąg to doskonałość, pełnia. W centrum tego kręgu jest dłoń Chrystusa wskazująca na kielich.
Aby uniknąć wszelkich wątpliwości, artysta zamieścił symbole wskazujące na te osoby. Nad głową Chrystusa znajduje się drzewo. Wcześniejsza tradycja umieszczała tam dąb — drzewo, pod którym odbyło się spotkanie u Abrahama. Natomiast u Rublowa drzewo jest symbolem drzewa w raju, gdzie zaczął się grzech i drzewa krzyża, na którym Chrystus grzech zniweczył i dał nam łaskę zbawienia. Z lewej strony, nad Bogiem Ojcem, widać dom — znak, że każdy z nas ma mieszkanie w domu Ojca. Podpis nad aniołem symbolizującym Ducha Świętego jest najmniej widoczny. To skała, góra będąca odwołaniem do objawiającego się Boga — Duch Święty objawia się na górze. Skała to również symbol pustyni, na którą
w początkach chrześcijaństwa odchodzili ludzie, aby tam żyć bliżej Boga, zjednoczeni w Duchu Świętym.
Aniołowie siedzą wokół stołu na którym w centralnym miejscu jest kielich , jako symbol Paschy i Eucharystii. W kielichu, trochę niewyraźna dla patrzących, ale jednak z całą pewnością namalowana przez artystę, jest głowa baranka.
Z przodu ołtarza znajduje się prostokąt, który jest symbolem świata. Stąd wielu autorów mówi, że to jest właśnie nasze miejsce. Jesteśmy zaproszeni do tego stołu. Powinniśmy przy nim usiąść, bo przewidziano dla nas miejsce, jesteśmy wpisani w ten krąg, czyli w życie Trójcy Świętej.
Ten typ ikonograficzny nazywa się „gościnność”. Przywołuje myśl o Bogu, który przychodzi do człowieka w gościnę aby go przemienić, tak, jak przemienił życie Abrahama i Sary, dając im upragnione potomstwo.
W czasach Abrahama gościnność była czymś niezwykle ważnym. Abraham był gościnny, zaprosił do siebie trzech Aniołów. A oni przynieśli mu łaskę o którą tak prosił.
My także możemy zasiadać do tego stołu. A wtedy Bóg będzie dotykał naszego serca i całego naszego doświadczenia życiowego, tak jak Aniołowie dotknęli Abrahama i Sary. On udzieli nam tej łaski, która jest nam najbardziej potrzebna.
Ikona Trójcy Świętej jest także zapowiedzią wieczności, kiedy to zgromadzimy
się razem przy tym stole, uczestnicząc w wiecznej uczcie mesjańskiej.
Ikona ta została napisana przez Magdalenę Dylewską.
Ikonę Trójcy Świętej dla Parafii poświecił 12 czerwca 1999 roku Jan Paweł II w czasie pobytu w Sandomierzu.
Holy Trinity Icon
The high altar of the Holy Trinity Parish Chapel features a copy of the icon thematically linked to the invocation of the parish – The Holy Trinity by Andrei Rublev, or The Icon of Icons, as experts call it. Its creator, who was canonised a few dozen years ago, was without a doubt the greatest of all mediaeval Russian painters. His life spanned the latter half of the 14th Century and the early 15th Century. Tradition and word has it that he was a monk who sought Gods glory in all his efforts. In painting The Holy Trinity he was inspired by a Biblical scene from Abrahams life The Lord appeared to Abraham by the oaks belonging to Mamre. As Abraham was sitting near the entrance to his tent (…) he saw three men standing there, not far from him (Genesis 18, 1-2)
Christian Science and tradition read this as the appearance of God As Three in One.Rublev was not the first to depict the Holy Trinity. Painters had already been looking for ways to express its mystery for a very long time. Neither is the motif of three angels who come to visit Abraham Rublevs original idea it had surfaced in art before him. And yet Rublev managed to capture the truth about the Holy Trinity with exquisite subtlety. Abraham and Sara are not to be found in his icon. The entire theological message of the event is contained in the depiction of the three Angels.
The middle Angel symbolises the Son of God. He wears a red tunic and a blue outer robe. The blue stands for humanity and is the most intense. It is also worn by the Angel sitting on the right the Holy Spirit, and the Angel
on the left God the Father. The red of Christs tunic is Divinity. His right hand is very large in fact, it is larger and stronger than realism would dictate. It is the Right Hand of God that keeps man from falling. The two visible fingers symbolise the dual nature of Christ and point to the chalice the Eucharistic Sacrifice.
Christ inclines towards the Father, who sits on the left, representing the origin and source of all things. His robe is golden and luminous emphasising the holiness and faithfulness He embodies. However, in the middle, where the heart is, God the Father wears blue. Commentators interpret is a sign that God keeps the creation of man in His heart.
Finally, the last, right-hand, Angel, who symbolises the Holy Spirit, has a blue tunic with a golden and green robe on top. The green colour means creation. The Holy Spirit, who has hovered over the earth and over the waters since the world began, is the final figure to complete the Act of Creation, turning towards Christ in all its forms.
None of the three figures is sitting straight; each is inclining. The Son towards the Father, the Father towards the Son and the Holy Spirit towards the Father and the Son. This way they create a kind of circle. The circle represents perfection and completeness. The centre of this circle is occupied by Christs hand, pointing to the chalice.
To dispel any doubt, the artist included a range of symbols that reveal the identity of the figures. There is a tree over Christs head. Earlier tradition would place an oak there the tree under which the meeting at Abrahams took place. Rublev, however, uses a tree that refers both to the tree in Eden, where sin originated, and the Tree Of The Cross, from where Christ destroyed sin and won for us the grace of salvation. On the left, above God the Father, stands a house the sign that every one of us has a place in the House of God. The symbol above the head of the Angel which represents the Holy Spirit is the least pronounced it is the rock, the mountain that refers to the Revelation of God – the Holy Spirit reveals itself on a mountain. The rock is also associated with the desert, where people went in the early days of Christianity to live closer to God, in communion with the Holy Spirit.
The Angels are sitting around a table which has a chalice in the centre the symbol of the Passover sacrifice and the Eucharist. Inside the chalice, slightly indistinct for the viewer, but certainly painted by the artist, there lies the head of lamb.
The front part of the altar table features a rectangle that alludes to the cosmos. Hence, many authors see it as a place for us. We are invited to the table. We should sit at it, because there is a place for us there. We are part of that circle and we belong to the life of the Holy Trinity.
This type of icon is called Hospitality. It alludes to God coming to visit His people and transform their lives, just as He transformed the lives of Abraham and Sarah by blessing them with the children they longed for.
In the times of Abraham hospitality was a matter of utmost importance.
Abraham was a hospitable man when he invited the three Angels to his house and they brought him the grace he had asked for with such passion.
We are also invited to this table. If we accept it God shall touch our hearts and transform our entire experience, just as the Angels touched Abraham and Sarah.
He shall grant us the grace that we need the most.
The icon of the Holy Trinity is also the foretoken of eternity, which will see us sit round the same table as participants in the eternal Messianic Feast.
The copy was painted by Magdalena Dylewska.
On 12 June 1999 It was consecrated for the Parish by John Paul II during his visit to Sandomierz.